Hỏi Đáp Về Bệnh Trâu Bò (Phần 4)

HỎI ĐÁP VỀ BỆNH TRÂU BÒ (Phần 4)

 16.  Bệnh lở mồm long móng (FMD), Cách phòng trị bệnh?

            Bệnh do virus gây nên. Bệnh ít làm cho trâu bò chết nhưng rất nguy hiểm vì tốc độ lây lan rất nhanh, giảm sinh trưởng, dễ gây sẩy thai và giảm sức cày kéo làm thiệt hai kinh tế. Tỷ lệ chết khá cao khi bê bị nhiễm phải bệnh này.

            Vào những năm 1995, 1997, 2000 bệnh lở mồm long móng bùng phát mạnh ở các tỉnh phía Nam như  Phú yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Dương....

Triệu chứng đầu tiên là tăng thân nhiệt, nó chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn và ít được chú ý. Sau đó vật ăn không ngon miệng, nhai lại chậm chạp, chảy nước miếng.

Trong vòng 2-3 ngày, mụn nước phồng lên có chứa dịch màu vàng. Những mụn nước lan nhanh trên toàn bộ niêm mạc miệng, sau đó vở ra dịch tràn ra ngoài và vật rất đau đớn, đôi khi có chảy máu.

Cùng thời gian đó thấy xuất hiện những mụn nhỏ ở chân. Con vật đứng lên rất khó khăn và di chuyển một cách đau đớn.

Cũng có thể thấy những mụn nhỏ ở núm vú, bầu vú sưng và căng. Giảm sản lượng sửa, sữa có màu vàng và đắng.

Phòng bệnh: Những con vật bị bệnh nên giết đi và vật phẩm của chúng đem đốt và chôn. Không được chuyển từ vùng này sang vùng khác.

Hạn chế việc thăm viếng những trai bị nhiểm, luôn khử trùng nền và dụng cụ bằng NaOH 2% giúp cho việc tránh phát tán của bệnh. Phòng cho những đàn xung quanh tránh mắc bệnh. Ơû những vùng nơi mà bệnh đang lưu hành phải tiêm vaccin để hạn chế sự lưu hành của bệnh, tiêm vaccin lặp lại 8 tháng một lần vì thới gian miễn dịch không kéo dài quá 8 tháng. Hiện nay, hai loại vaccin thường sự dụng ở Việt nam là Decivax và Oftopor.

    17.  Bò đột ngột bỏ ăn, sốt cao, mắt đỏ, thở gấp và hầu sưng. Đó là bệnh gì? Cách phòng và trị?

     Với triệu chứng trên có thể nghi ngờ là bệnh tụ huyết trùng (Pasteurellosis). Bệnh thường xảy ra rải rác quanh năm ở các vùng nóng ẩm nhưng tập trung chủ yếu vào mùa mưa.

     Có thể điều trị bằng Streptomycine 15-20mg/kg trọng lượng ngày; Tetracycline 10mg/kg trọng lượng ngày. Hiện nay có rất nhiều loại thuốc có thể điều trị được bệnh này và chúng ta có thể mua tại các quầy thuốc thú y trong vùng.

Để phòng bệnh chúng ta cần phải thực hiện những biện pháp sau:

· Tiêm phòng vaccin tụ huyết trùng định kỳ mỗi năm hai lần. Loại vaccin thường dùng: P52 do công ty thuốc thú y Trung ương II sản xuất.

· Thường xuyên thực hiện vệ sinh chuồng trại, định kỳ tẩy uế và tiêu độc chuồng trại bằng nước vôi 10%.

·  Chăm sóc nuôi dưỡng tốt, khai thác sữa hợp lý để nhằm tăng sức đề kháng của bò đối với dịch bệnh.

 18.  Khi nào thì coi là bò bị sát nhau, xử lí thế nào?

    Thường sau khi đẻ 4-6 giờ là nhau ra, nhưng sau 10 giờ nhau không ra chỉ thấy một đoạn cuống nhau treo lòng thòng sau đuôi gọi là sát nhau.

Hướng xử lý khi bò bị sát nhau:

     Trước đây người ta hay dùng phương pháp bóc tách nhau để lấy nhau ra ngoài cơ thể của bò mẹ. Tuy nhiên phương pháp này thường gây ra những tổn thương cho niêm mạc tử cung bò mẹ, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở những lứa sau.

     Theo phương pháp mới hiện nay đang được khuyến cáo là đặt thuốc tử cung (viên đặt tử cung) và theo dõi nếu bò có sốt, bỏ ăn thì chích kháng sinh để điều trị toàn thân. Mục đích của việc đặt thuốc là chống nhiễm trùng, còn nhau thai sẽ được tách ra và theo sản dịch ra ngoài.

Ngoài ra chúng ta có thể sử dụng một số bài thuốc nam như sau:

Bài 1: Lá bồ ngót: 3-5 kg. Giã nhỏ cho vào một ít muối, sau đó cho vào khoảng 1/2 lít nước và vắt lấy nước cho uống.

Bài 2: Buồng cau non khoảng 200g, giã nhỏ cho vào ít muối. Sau đó cho vào 1/2 lít nước, ngâm trong vòng 30 phút và vắt lấy nước cho bò uống.

Kinh nghiệm dân gian cho thấy khi bò đẻ chúng ta có thể hứng lấy nước ối, sau khi bò đẻ xong ta đun nóng nước ối đến khoảng 40oC, thêm vào 500g đường, 1-2 kg cám và một ít muối và cho bò uống cũng cho kết quả tốt.

    Để phòng được bệnh sát nhau chúng ta cần phải thực hiện một quy trình chăm sóc nuôi dưỡng đúng đắn và chú ý:

- Cho bò được thường xuyên vận động, nhất là vào 3 tháng cuối của quá trình mang thai.

- Bổ sung đầy đủ các loại khoáng chất. Tốt nhất là sử dụng khối đá liếm treo ở chuồng cho bò liếm từ từ.

- Cho bò ăn khẩu phần thích hợp. Tức là đừng để cho bò quá ốm hoặc quá mập dẫn đến hậu quả là tiến trình đẻ gặp nhiều khó khăn.

19.  Bò sau khi đẻ khoảng 3-5 ngày, sốt cao, không ăn, dịch từ âm hộ chảy ra có mùi hôi thối, cách xử lý?

            Đó là trường hợp viêm tử cung cấp tính sau khi đẻ. Nguyên tắc chung trong việc điều trị bệnh này là hạn chế sự lan rộng của dịch viêm trong tử cung và tống tất cả dịch viêm ra ngoài.

            Trường hợp nhẹ: có thể sử dụng dung dịch Lugol để thụt rửa trong hai ngày, sau đó chúng ta thụt kháng sinh như Tetramycine hoặc Septotryl với liều 30ml+20ml nước cất trong 2-3 ngày thì có thể bò khỏi bệnh. Ngoài ra trong trường hợp viêm nhẹ, người ta sử dụng PG.F-2α để điều trị cũng đem lại kết quả khá cao.

            Nếu trường hợp bị nặng thì ngoài giải pháp điều trị như trên chúng ta cần phải chích kháng sinh điều trị toàn thân, tốt nhất là đưa kháng sinh vào tĩnh mạch hoặc động mạch chủ sau nhằm giúp cho bò nhanh lành bệnh và tránh kế phát một số bệnh khác.

            Nếu việc điều trị không kịp thời có thể dẫn đến hiện tượng nhiễm trùng huyết sau khi sanh thì diễn biến của bệnh có thể phức tạp hơn và nguy cơ tử vong cao hơn.

Biện pháp phòng:

-         Sau khi ra nhau, rửa sạch phần sau của bò mẹ, đặt thuốc vào tử cung 1 lần/ngày trong 3 ngày.

-         Nuôi dưỡng tốt bò mẹ trong giai đoạn cạn sữa.

20.  Tôi có một con bò cứ thấy 7-10 ngày thì có biểu hiện động dục, phối không đậu thai. Làm thế nào để điều trị?

            Đó là biểu hiện của bệnh u nang buồng trứng ở bò. Các nang trứng phát triển nhưng không võ nang để giải phóng tế bào trứng được, tạo thành chai. Vì thế, kích tố oestrogen luôn được tiết ra và duy trì một hàm lượng cao trong máu, dẫn đến rối loạn chu kì sinh dục.

            Khám qua trực tràng phát hiện thấy buồng trứng có chai noãn. Bệnh có thể xảy ra trên bò tơ hoặc bò rạ, thường gặp trên bò có năng suất sữa cao với những triệu chứng như mô tả ở trên.

Cách điều trị bệnh u nang buồng trứng

Phương pháp cổ điển là dùng Progesterone: 150-200mg con/ngày. Chích cách nhật và thực hiện từ 6-7 lần chích. Kết hợp với vitamin A, E. Hoặc có thể dùng kim thông qua trực tràng để chích phá các nang nước. Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp này chúng ta cần phải mời những Bác sỹ thú y có kinh nghiệm và tay nghề giỏi.

Phương pháp hiện nay là dùng viên cấy tai (Cresta của Hàlan) hoặc vòng đặt âm đạo (Prid của Pháp). Sau 12 ngày lấy ra và phối giống vào giờ thứ 48-56-72 giờ sau khi lấy thuốc ra khỏi cơ thể bò.

Ngoài ra, chúng ta có thể sử dụng LH hoặc HCG. Hai loại thuốc này sử dụng rất có hiệu qủa nhưng khá đắt tiền.